Mikilvægi viðurkenningar

Í vikunni var viðtal við mig í Morgunblaðinu um greiningarsögu mína á sykursýkinni og horfnu kílóin mín, 9. jan.  Viðtalið vakt mikla athygli og rataði í penna ritstjóra Morgunblaðsins þegar skrifaði leiðarann sinn sl. Fimmtudag.  Þar fór hann hörðum orðum yfir framkomu heilbrigðiskerfsins. 

Morgunblaðið gerði frétt í tengslum við viðtalið og talaði við þá aðila sem voru nefndir í viðtalinu.  Svör þeirra voru flest í góðu lagi nema eitt skar í mínar fínustu hjartataugar. Það var svar stjórnarformanns Læknavaktarinnar og sá ágæti maður er líka læknir sjálfur. Orðrétt segir í fréttinni:  “hann kvaðst telja að réttindi sjúklinga til túlkaþjónustu mjög mikilvæg en jafnframt væri nauðsynlegt að sú þjónusta væri rétt notuð.”   Þessi orð “að sú þjónusta væri rétt notuð”, hvaða viðhorfi er verið að koma á framfæri?  Er ég að misnota rétt minn til túlkaþjónstu sem sjúklings sem hefur þau réttindi skráð í lög?  Lög um réttindi sjúklinga er svo til næstum einu lögin hér á Íslandi þar sem réttindi heyrnarlausra á forsendum táknmálsins eru skráð.

Misnotar fólk þennan mikilvæga lagabálk virkilega?  Það væri gaman að sjá dæmi þess sem möguleg misnotkun á túlkaþjónustu í heilbrigðiskerfinu hefur komið upp svo tilefni sé til að láta hafa svona eftir sér.   Allir eiga rétt á heilbrigðisþjónustu.  Ég held ég þurfi ekkert að útlista neitt frekar til hvers heyrnarlausir þurfa á túlki að halda þegar þeir fara til læknis.  Mikilvægi þess vita víst flestir nú þegar.  

Tvisvar hef ég flutt á Alþingi frumvarp um viðurkenningu á táknmáli heyrnarlausra, heyrnarskertra og daufblindra. Því miður eins og mörg önnur góð málefni frá stjórnarandstöðunni kom það ekkert til umræðu í menntamálanefnd, fór sennilega bara í ruslafötuna í nefndarherberginu.  Í greinargerðum með frumvarpinu er stiklað á stóru um það að táknmál var bannað í 100 ár og mörgu fleiru. 

Fyrir ári síðan hitti ég einn þingmann meirihlutans.  Hann kom að orði við mig að hann hefði verið viðstaddur þegar einhver annar (heyrandi persóna)  var að segja honum frá því að táknmál var bannað í 100 ár og afleiðingar þess.  Hann sagðist hafa tárast og þetta væri svo hræðilegt og greip fyrir brjóstið til að undirstrika orð sín og líðan.  Ég horfði stundarkorn á manneskjuna og leyfði henni að jafna sig aðeins, sagði svo að ég hefði sagt frá þessu tvisvar sinnum í flutningi táknmálsfrumvarpsins. Var mér ekki trúað í þingsölum Alþingis?  Voru orð mín þarna of fagurlega skreytt svo ljótleiki afleiðinganna sást ekki? Ég veit að ég minntist ekkert á kynferðislega misnotkun á heyrnarlausum. Trúir einhver núna að full þörf sé á því að táknmálið sé viðurkennt og heyrnarlausum þar með greidd skuld samfélagsins fyrir rangar ákvarðanir á fyrri tímum?  Trúir einhver núna á mikilvægi þess að textun á innlendu sjónvarpsefni sé fest í lög?  Sér einhver stjórnarþingmaður eða ráðherra núna að heyrnarlausir voru ekki að viðra sig þegar þeir stóðu í mótmælum að minna á sig og réttindi sín á forsendum táknmálsins fyrir utan Alþingi og blésu í flautur og þreyttu trommur.  Þeir voru ekki að skemmta sér þá, þeir voru að gera þetta af mikilvægi þess að vera viðurkenndir í samfélaginu. Það er því við hæfi að enda þessi skrif mín hérna, öllum til umhugsunar. Þessi orð sem ég læt fylgja hérna er líka að finna í táknmálsfrumvarpinu sem ég nefndi.

 “Ef ég viðurkenni mál annars manns hef ég þar með viðurkennt manninn ...en ef ég viðurkenni ekki mál hans hef ég þar með hafnað honum,vegna þess að málið er hluti af okkur sjálfum.”

Terje Basilier (norskur málvísindamaður)

Athugasemdir

[Óttarr Makuch, 13.1.2007 kl. 21:49]

Heyr heyr!

Þetta eru einkennileg orð sem framkvæmdastjóri Læknavaktarinnar lætur hafa eftir sér.  Mér er bara spurn hvernig er hægt að misnota túlkunarþjónustu?  Þarf maður þá að þykjast vera heyrnalaus?  Kannski er þetta kjánaleg spurning en hvað með það.  Þessi annars ágætis maður virðist vera frekar hrokafullur, svo ekki sé nú meira sagt.

[Sigurlín Margrét Sigurðardóttir, 16.1.2007 kl. 16:24]

Já, svo saga mín er ekki neitt einsdæmi.   Ég bara á svolítið bágt með að skilja af hverju læknar skoða svona tilfelli eins og okkur ekki strax´hvort um sykursýki er að ræða.  En sykursýki er sögð nr. 2 á lista  WHO yfir lífshættulegustu nútímasjúkdóma.